Amorf bir dünya ; kokedama. Bitki yetiştirmenin en farklı, minimal ve eğlenceli yolu. Kokedama Japonca bir kelime ve Japon bahçe sanatının harikulade örneklerinden sadece biri. Japonca’da “koke” yosun ve “dama” top anlamına geldiğinden bu eşsiz güzellik dilimize “yosun topu” olarak çevrilmektedir. Kokedama’yı yosun topu içerisinde, bitkilere yeni yuva yaratma aracı olarak da tanımlayabiliriz. Özetle, kokedama; bitkiyi saksısından özgürleştirip, canlı yosun içerisinde yeniden yuvalandırdığımız bir Japon bitki yetiştirme yöntemidir.
Kokedama kökeni 17. y.y’a dayanan ve bitkilerinizi saksı olmadan asarak veya dekoratif altlıklar ile kullanabileceğiniz bir bitki yetiştirme sanatıdır. İlk temelleri “Nearai Bonsai” adı verilen bir tekniğe dayanır. Bu teknik Japonya’da Edo Döneminde yaygın olan bir yöntemdi. Bonsainin bir kap içerisinde köklerini salması, köklerin birbirine düğümlenmesi beklenirdi. Böylece bonsai, kabından çıkartıldığında kabın şeklini almış olurdu. Kokedama ile bu yöntem bir adım öteye taşındı ve kökler yosunla kaplandı. Günümüzde ise bu sıra dışı küreler birer iç mekan dekorasyon objesi haline gelmiştir
Kokedama; canlı yosun ile bitkisine yuva olan, dışından bile can taşan, kusurlu ama mükemmel mucizevi bir yaşam formudur. Bu sıra dışı dünyalar yine bir Japon felsefesi olan “wabi-sabi” bakış açısı ile üretilmektedir. Wabi sabi; yaşamda sadeliğin, anlamlı basitliğin ve yaşanmışlığın gücüne inanır. Buna ek olarak, kusurların güzelliğine vurgu yapar. Kokedama ise; doğanın kusurlarında ki dengeden ilham alarak hem kendi yaşamımızda hem kokedama üretirken amorf olmanın tadını çıkarmayı öğretmektedir. Aslında çağımızın “kusursuz ol” diktelerine inat, bize doğanın kusurları olduğu halde ne kadar muazzam ve görkemli olabildiğini hatırlatmaktadır.
Favori iç mekan bitki sanatlarından biri olmasının en temel sebebi de tamamen sentetik malzemelerden uzak olmasıdır. Bitkinin kökleri; plastik saksı içinde değil, canlı yosun içinde büyümektedir. Bonsai yetiştiriciliğine göre kolaydır, çünkü hemen hemen istenilen her bitkiden üretilebilmektedir. Ek olarak, doğayı evinize taşımanın en estetik yollarından biridir.
Yosun yüzyıllardır insanları etkilemiştir, çok uzun süre kuru kalsa bile, birkaç damla su ile tekrar canlılılık kazanır. O nedenle de bazı kültürlerde yosun; umut, yeniden doğuş ve dirilişi sembolize eder. Canlı yosun kokedamanın özüdür. Bitkiyi saksı yerine sarmakla kalmaz, bitkinin kökleri içi zengin biyolojik bir çatı yaratmış olur.
Yosun toplarının saksıdaki bitkilere kıyasla asılarak kullanılması daha pratik ve kolaydır. Jüt ip gibi doğal malzemeler ile yosun topunun etrafı sarılmakta ve istediğiniz gibi asılıp, dikey bahçe çözümü ile makana dinamik bir yeşil alan yaratılmış olunmaktadır. Ayrıca,tercihen altından metal, seramik ve ahşap dekoratif altlıklar ile bir zemin üzerine de yerleştirilebilir. Bitkinin ihtiyacına uygun toprak karışımı ile köklerinin sarılması ve canlı yosun ile top haline getirilmesi sonucu yaratılan kokedamalar aynı anda hem sade hem gösterişli olmayı başararak, bizi kendilerine hayran bırakmaktadırlar.
Kokedama bakımının saksılı bitki bakımından büyük bir farkı yoktur. Sadece sulaması daldırma yöntemi ile yapılmaktadır. Bitkinin temel ihtiyacı olan; ışık, nem ve su dengesine uygun koşullar sağlandığında sağlıklı bir biçimde kokedama yetiştirmek kolay ve çok eğlencelidir. Kokedama kusurlu güzelliğiyle bize hayatı pürüzlerle sevmemizi öğretiyor. Bitkinizi saran bu yosun dünyası ile karşılaştığınızda bizim gibi onunla aşk yaşayacağınıza eminiz.
